Tι συνέβει στην πορεία;
«……Εις τοιαύτην όντες κατάστασιν, στερημένοι από όλα τα δίκαιά μας, με μίαν γνώμην ομοφώνως απεφασίσαμεν να λάβωμεν τα άρματα, και να ορμήσωμεν κατά των τυράννων. ……..Εν ενί λόγω απεφασίσαμεν, ή να ελευθερωθώμεν, ή να αποθάνωμεν. Τούτου ένεκεν προσκαλούμεν επιπόνως την συνδρομήν και βοήθειαν όλων των εξευγενισμένων Ευρωπαίων γενών, ώστε να δυνηθώμεν να φθάσωμεν ταχύτερον εις τον Ιερόν και δίκαιον σκοπόν μας και να λάβωμεν τα δίκαιά μας.…………. η μήτηρ μας Ελλάς, εκ της οποίας και υμείς εφωτίσθητε, απαιτεί ως εν τάχει την φιλάνθρωπον συνδρομήν σας και ευέλπιδες, ότι θέλει αξιωθώμεν, και ημείς θέλομεν σας ομολογή άκραν υποχρέωσιν, και εν καιρώ θέλομεν δείξη πραγματικώς την υπέρ της συνδρομής σας ευγνωμοσύνην μας….".
Όλες οι αξίες του Διαφωτισμού αποτυπώνονται σ’ αυτές τις φράσεις της ηρωικής προκήρυξης «προς τας Ευρωπαϊκάς Αυλάς», που απέστειλαν από την Καλαμάτα οι επαναστατημένοι Έλληνες, στις 23 Μαρτίου 1821.
Η Ζωή ταυτίζεται με την Ελευθερία, ο Θάνατος με την Τυραννία, η Τυραννία είναι η στέρηση των ατομικών δικαιωμάτων. Αυτοί οι «δυστυχείς γραικοί», όπως αυτοαποκαλούνται λίγο παραπάνω, διατήρησαν, παρά τα τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς, μια εκπληκτική ικανότητα προσαρμογής στα μηνύματα των νέων καιρών. Στόμα με το στόμα, όταν όλα τα «έσκιαζε η φοβέρα», κατάφεραν να αφομοιώσουν πλήρως τις νέες ιδέες και τα ιδανικά του Ανθρωπισμού. Να αποδεχτούν τον «εκσυγχρονισμό», που κόμισε πρώτος ο Ρήγας Φεραίος και αργότερα οι Φαναριώτες. Κατάλαβαν πως μόνο με τους νέους θεσμούς «δυτικού τύπου», θα μπορέσουν να κατακτήσουν πραγματικά τα δίκαια τους. Άπλωσαν λοιπόν το χέρι με περηφάνια και ζήτησαν την «φιλάνθρωπο συνδρομή» των Ευρωπαϊκών Λαών. Τη ζήτησαν ως ισότιμοι Ευρωπαίοι, τόνισαν την κοινή καταγωγή του πολιτισμού, αυτό που τους ένωνε (…η μήτηρ Ελλάς εκ της οποίας και υμείς εφωτίσθητε...) Έδειξαν όλο το μεγαλείο της ψυχής τους και αναγνωρίζοντας εκ των προτέρων την ευρωπαϊκή βοήθεια υποσχέθηκαν υποχρέωση και ευγνωμοσύνη. Και τα κατάφεραν. Δημιούργησαν την σύγχρονη Ελλάδα. Την Ελλάδα με το πλουσιότερο παρελθόν εκλογικής διαδικασίας για την ανάδειξη Κοινοβουλίου. Την Ελλάδα του Ελευθερίου Βενιζέλου και του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Του Βιζυηνού και του Παπαδιαμάντη. Του Καζαντζάκη και του Ελύτη. Του Πικιώνη και του Κωνσταντινίδη, που πέρασαν τη ζωή τους στοχαζόμενοι πώς το οικουμενικό πνεύμα μπορεί να συντεθεί με αυτό της εθνότητας και να αποτυπωθεί στην αρχιτεκτονική τους. Την Ελλάδα της ευρωπαϊκής παιδείας, της δημιουργίας και της εξωστρέφειας. Και όταν ήρθε η ώρα της «Ενωμένης Ευρώπης», όλα αυτά τα κατορθώματα του πνεύματος, της ιστορίας και της δημιουργίας κομίσαμε ως «προίκα» και συμμετοχή μας.
Μα τι συνέβει στην πορεία; Πως η «μήτηρ μας Ελλάς», κατήντησε η γραφική εξαίρεση της Ευρώπης; Πως φτάσαμε να πιστεύουμε ότι έχουμε κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που δεν ταιριάζουν στην Δύση; Που μας εμποδίζουν να ακολουθήσουμε την πρόοδο και την ευημερία, όπως συντελείται διεθνώς; Πως φτάσαμε να βλέπουμε την Ευρώπη μόνο ως δεξαμενή χρημάτων; Γιατί πάψαμε να εκτιμάμε τις ελληνικές και άρα ευρωπαϊκές αξίες της σοβαρότητας, της υπευθυνότητας, του ελεύθερου πνεύματος, της συνέπειας; Γιατί ανεχτήκαμε δημαγωγούς, «τσάμπα μάγκες», «της καρπαζιάς», του «τσαμπουκά» και του «εν τη παλάμη και ούτω βοήσομεν»;
Μήπως ήρθε ο καιρός να αποτινάξουμε ξανά το ζυγό του απεχθούς ιδεολογήματος της δήθεν ιδιαιτερότητας των Ελλήνων και να κάνουμε το άλμα για να επανακαταλάβουμε τη θέση, που δικαιωματικά μας ανήκει; Τη θέση μας στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Δύσης…..;
(Δημοσιεύτηκε στην εφημ. Ελεύθερος Τύπος την Πέμπτη 7 Απριλίου 2015)